OPOZYCJA GLIWICKA 1945-1990 JERZY BUZEK
Buzek

JERZY BUZEK

Przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Instytucie Inżynierii Chemicznej Państwowej Akademii Nauk. Organizator i redaktor podziemnego „Regionalnego Informatora Solidarności Śląsko-Dąbrowskiej”. W latach 1997–2001 premier rządu RP.

Jerzy Buzek Urodził się 3 lipca 1940 r. w Śmiłowicach na Zaolziu. Uczęszczał do szkoły podstawowej nr 24 w Chorzowie, a po jej ukończeniu do I Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w tym samym mieście, gdzie w 1957 r. złożył egzamin dojrzałości. Z Gliwicami związany od czasu studiów na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym Politechniki Śląskiej, które ukończył w 1963 r. Jeszcze w tym samym roku podjął pracę w Instytucie Inżynierii Chemicznej Polskiej Akademii Nauk w Gliwicach. W 1969 r. doktoryzował się. W latach 1971–1972 odbył staż naukowy na Uniwersytecie w Cambridge w Wielkiej Brytanii. Specjalizował się w inżynierii ochrony środowiska. Od 1974 do 1985 r. był nauczycielem akademickim i wykładowcą na Politechnice Śląskiej. W 1979 r. habilitował się. We wrześniu 1980 r. był organizatorem i przewodniczącym Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Instytucie Inżynierii Chemicznej Polskiej Akademii Nauk, a następnie tamże przewodniczącym Komisji Zakładowej związku. Jeszcze w tym samym roku współorganizował zarówno Górnośląską, jak i Ogólnopolską Komisję Porozumiewawczą Nauki NSZZ „Solidarność” oraz wspomagał budowę niezależnych struktur związkowych w Polskiej Akademii Nauk. W lipcu i grudniu 1981 r. był delegatem na I i II Walne Zebranie Delegatów (Województwa Katowickiego) Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Wybrany w lipcu 1981 r. delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, został przewodniczącym II tury zjazdu, która trwała od 26 września do 7 października 1981 r. Po 13 grudnia 1981 r. przez kilka tygodni w przebywał ukryciu. Od początku 1982 r. zaangażował się w działalność podziemną. W konspiracji używał pseudonimu „Karol”. Współorganizator i redaktor podziemnego „Regionalnego Informatora Solidarności Śląsko-Dąbrowskiej RIS”, którego pierwszy numer ukazał się w styczniu 1982 r. Wraz z Jerzym Zdradą, Romanem Laskowskim i Jerzym Łoikiem, wszedł w skład Międzyregionalnej Grupy Programowej która przygotowała pierwszy krajowy program działalności „Solidarności” w podziemiu zatytułowany „Społeczeństwo Podziemne”. Był organizatorem i przewodniczącym podziemnej Regionalnej Komisji Konsultacyjnej (RKK), od stycznia 1983 r. Regionalnej Komisji Wykonawczej (RKW) Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”. W latach 1983–1987 uczestniczył w większości posiedzeń Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej (TKK) NSZZ „Solidarność” m.in. jako reprezentant Regionu Śląsko-Dąbrowskiego oraz sekretarz TKK. Uczestniczył w tzw. spotkaniach merytorycznych i przygotowawczych TKK w Gdańsku oraz we Wrocławiu. Był doradcą i łącznikiem ukrywającego się Tadeusza Jedynaka, a po jego aresztowaniu w 1985 r. łącznikiem Jana Górnego. Organizował spotkania z działaczami podziemnych struktur związkowych na terenie kraju. W latach 1981–1985 rozpracowywany przez SB – Grupę Operacyjną SB w Gliwicach Wydziału III Komendy Wojewódzkiej MO w Katowicach, następnie Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Katowicach, a od 1985 r. przez pion V-1 Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Gliwicach, w ramach Kwestionariusza Ewidencyjnego, któremu nadano kryptonim „Negocjator”. W 1987 r. ze względu na poważną chorobę córki wycofał się z działalności w podziemiu i wyjechał za granicę. W latach 1992–1994 był delegatem na Walny Zjazd Delegatów Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” i na II Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Po powrocie do kraju podjął dalszą pracę naukową. W 1992 r. został kierownikiem zespołu ekspertów Polskiej Akademii Nauk z zakresu ochrony powietrza, a w 1993 r. zorganizował Konsorcjum Ochrony Powietrza na Śląsku. W latach 1994–1997 był przedstawicielem Polski w Międzynarodowej Agencji Energii – Program Ograniczania Emisji Gazów Cieplarnianych. W 1995 r. został wykładowcą na Politechnice Opolskiej. Był współzałożycielem założonej w 1996 r. międzynarodowej sieci instytucji naukowych INCREASE. W 1997 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nauk technicznych. W latach 1997–2001 był posłem na sejm i premierem rządu RP. Jako szef rządu rozpoczął negocjacje w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, a podczas sprawowania przez niego urzędu premiera Polska w 1999 r. weszła do struktur Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Kierowany przez niego rząd przeprowadził tzw. cztery reformy (emerytalną, zdrowia, administracji i oświaty). Był drugim w dziejach Polski ewangelikiem na stanowisku premiera rządu, po Felicjanie Sławoju Składkowskim, a także pierwszym premierem po 1989 r. urzędującym przez pełną czteroletnią kadencję parlamentu. Po przegranych wyborach w 2001 r. zrzekł się stanowiska szefa Ruchu Społecznego AWS. W latach 2002–2004 był prorektorem Akademii Polonijnej w Częstochowie. Z jego inicjatywy powołano do życia Polonijną Szkołę Dyplomacji. W 2004 r. został wybrany posłem do Parlamentu Europejskiego z listy Platformy Obywatelskiej. W latach okresie 2009–2012 pełnił funkcję przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Jest laureatem, wielu regionalnych, krajowych i międzynarodowych nagród i wyróżnień oraz doktoratów honoris causa uniwersytetów w Seulu, Dortmundzie i Isparcie oraz politechnik: Opolskiej, Śląskiej i Łódzkiej, a ponadto Uniwersytetu Śląskiego i Akademii Górniczo-Hutniczej. Od 2010 r. dzierży tytuł honorowego obywatela miasta Gliwice. W 2012 r. został oznaczony Orderem Orła Białego.