OPOZYCJA GLIWICKA 1945-1990 Duszpasterstwo Ludzi Pracy

Duszpasterstwo Ludzi Pracy

Po 13 grudnia 1981 r. salki przy kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego stały się przystanią dla działaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Już w pierwszych dniach po wprowadzeniu stanu wojennego o. Jan Siemiński zorganizował pomoc – materialną i duchową – dla internowanych i ich rodzin.

Gablota przy kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, Gliwice 1985 r., APKat

Z jego inicjatywy powstała grupa charytatywna, której członkowie przeprowadzali zbiórki pieniędzy i wszelkich datków, początkowo przede wszystkim dla internowanych i ich najbliższych, a z czasem dla wszystkich potrzebujących. W pierwszych miesiącach 1982 r. do grona osób, które regularnie spotykały się w zaciszu gliwickiej siedziby ojców redemptorystów, dołączyli zwalniani z więzień i ośrodków internowania, a cotygodniowe spotkania otrzymały nazwę Medytacji dla Pracujących. Był to zalążek późniejszego Duszpasterstwa Ludzi Pracy.

Karta z podpisami członków Duszpasterstwa Ludzi Pracy adresowana do gliwickich internowanych, własność T. Grabowieckiego
Karta z podpisami członków Duszpasterstwa Ludzi Pracy adresowana do gliwickich internowanych, własność T. Grabowieckiego

Działające pod przewodnictwem o. Jana Siemińskiego gliwickie Duszpasterstwo Ludzi Pracy stało się prężną, niezależną instytucją, w której oprócz posługi duszpasterskiej realizowano szereg inicjatyw społecznych, politycznych i kulturalnych.

o. Jan Siemiński (CSsR)

O. Jan Siemiński był koordynatorem większości działań, organizował pomoc materialną, zachęcał do trwania w nadziei i wspierał wszystkich modlitwą. Osobiście przewodniczył słynnym czwartkowym Mszom za Ojczyznę, po których często odbywały się spotkania z ludźmi kultury, artystami, działaczami opozycji. Lista osób, która odwiedziła w latach 80. kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gliwicach, jest doprawdy imponująca. Wśród goszczących z wykładami znaleźli się m.in. Adam Michnik, Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, Bronisław Geremek, Stefan Bratkowski, Leszek Moczulski, Stefan Kisielewski, Ryszard Bugaj, ks. Henryk Jankowski i wielu innych pierwszoplanowych działaczy opozycji.

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, Gliwice 1988 r.,
zbiory Muzeum w Gliwicach

Oprócz nich w spotkaniach uczestniczyli naukowcy, artyści, literaci, duszpasterze z sąsiednich i zaprzyjaźnionych parafii z całego kraju. Współorganizatorami tych spotkań byli m.in. Jadwiga Rudnicka i Jan Mazurkiewicz. Przy kościele organizowano również wystawy, na które przybywali licznie nie tylko gliwiczanie, ale również mieszkańcy innych miast Górnego Śląska. Prezentowano zdjęcia z pielgrzymek papieskich; odbywały się wernisaże artystów, plastyków, fotografów; organizowano wystawy poświęcone bestialsko zamordowanemu ks. Jerzemu Popiełuszce, zbrodni katyńskiej czy wileńskiej Armii Krajowej. Autorem aranżacji wielu z nich był Zbigniew Siemaszko, któremu pomagał Józef Pasiecznik. Działalności duszpasterstwa pilnie przyglądali się funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, a rozpracowaniu tego środowiska nadano kryptonim operacyjny „Krypta”.

Pierwsza strona programu II Dni Kultury Chrześcijańskiej, zbiory Muzeum w Gliwicach

Od 1983 r. o. Siemiński pomagał w organizowaniu corocznych Dni Kultury Chrześcijańskiej w Gliwicach, które w następnych latach objęły swym zasięgiem większość świątyń w mieście, dzięki czemu lokalne kościoły gościły najwybitniejszych przedstawicieli środowisk twórczych z całego kraju. Przez całe lata 80. z inicjatywy o. Siemińskiego organizowano pielgrzymki do miejsc kultu religijnego i pamięci narodowej. W 1987 r. w gliwickim kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego odbyło się pierwsze w regionie seminarium ekologiczne, które zgromadziło ponad dwustu działaczy okolicznych ruchów, w tym liczną delegację z Czechosłowacji. W trakcie obrad podnoszono m.in. problemy ekologicznej degradacji terenów uprzemysłowionych.

Sprawozdanie z Seminarium Ekologicznego, „RIS Regionalny Informator «Solidarności» Śląsko-Dąbrowskiej”, 1988 r., nr 3

Latem 1988 r. o. Siemiński zaangażował się w pomoc górnikom strajkującym w Piekarach Śląskich i Jastrzębiu-Zdroju. 20 kwietnia 1989 r. w salce parafialnej przy kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego ukonstytuował się Gliwicko-Zabrzański Komitet Obywatelski „Solidarność”. W dużej mierze tworzyli go członkowie gliwickiego Duszpasterstwa Ludzi Pracy, którzy czynnie zaangażowali się w wybory z czerwca 1989 r. Wraz z ustanowieniem diecezji gliwickiej w 1993 r. o. Jan Siemiński został Duszpasterzem Ludzi Pracy całego dekanatu gliwickiego.